İçindekiler
ToggleTezler aşağıdaki gibi yapılandırılır:
Kapaklar
Ön Sayfalar
Tez Metni
Kaynaklar
Ekler
Özgeçmiş
Sayfa numaraları aşağıdaki formata göre verilir. Arkalı önlü baskılarda, her bölümün ilk sayfası (birinci derece başlıkların) okuma yönünde sağdaki sayfada (tek numaralı sayfa) olmalıdır.
Sayfa No | Sayfa No/Yeri | |
Dış Kapak | numaralanmaz | |
İç Kapak | “ | |
Kabul ve Onay Sayfası | “ | |
Önsöz (Preface) / Teşekkür (Acknowledgment) | küçük Romen rakamı (i,ii,iii gibi) | alt orta |
İçindekiler | “ “ | “ “ |
Türkçe Özet | “ “ | “ “ |
İngilizce Özet (Abstract) | “ “ | “ “ |
Yenilik Beyanı (Doktora tezlerinde) (Claim for Originality) | “ “ | “ “ |
Semboller (Symbols) | “ “ | “ “ |
Kısaltmalar (Abbreviations) | “ “ | “ “ |
Şekil Listesi (List of Figures) | “ “ | “ “ |
Tablo Listesi (List of Tables) | “ “ | “ “ |
Bölüm 1 | Arap rakamı (1,2,3 gibi) | “ “ |
Bölüm 2 | “ “ | “ “ |
Bölüm 3 | “ “ | “ “ |
Bölüm 4 | “ “ | “ “ |
Kaynaklar | “ “ | “ “ |
Ekler | “ “ | “ “ |
Özgeçmiş | numaralanmaz |
Tezlerde Dış, İç ve Kabul ve Onay Belgesi olmak üzere üç tane kapak bulunur.
Tezin en dışındaki kapak olup beyaz Amerikan Bristol kartondur (≈ 240 g /m2). Dış kapak, tez şablonunda görüldüğü gibi düzenlenir. Dış kapak sırtında üstte tezin başlığı altta ise yılı ve derecesi (Yüksek Lisans ise YL, doktora ise DR – İngilizce tezlerde MSc veya PhD) düşey olarak yukarıdan aşağıya doğru yazılır.
TEZ KAPAĞI SIRT YAZISI ÖRNEĞİ
TEZ BAŞLIĞI | 2012 – YL |
Üst Alt
İç kapak, dış kapaktan sonra gelir ve normal 1.inci hamur 90 g/m2 kağıttır. İç kapağın dış kapaktan tek farkı öğrencinin adının altında parantez içinde öğrenci numarasının yer almasıdır. İç kapaktan sonra tezde kullanılacak kağıt, A4 standardında (21 x 29,7 cm) 90 g/m2 beyaz birinci hamur kağıt olmalıdır. Çoğaltma, orijinal metnin özellikleri bozulmadan lazer yazıcıda yapılmalı, kopyalar net ve okunaklı olmalıdır.
Tez savunulup ve tezle ilgili bütün işlemler bittikten sonra jüri üyelerinin kabulünü ve FBE Yönetim Kurulu’nun onayını gösteren bir sayfa olarak tez şablonundaki gibi düzenlenir.
Burada tez konusu ve çalışması ile ilgili belirtilmesi istenen özel bir husus ifade edilebilir ve tezi destekleyen kurumlara, destek alınan projelere ve yardımcı olan kişilere teşekkür edilir. Sadece teşekkür edilecek ise, başlık, TEŞEKKÜR (ACKNOWLEDGMENT) olarak ifade edilir ve bir sayfayı geçmez. Önsöz metninin altına, sağa dayalı olarak tezi hazırlayanın adı ve soyadı, sola dayalı olarak tezin hazırlandığı ay ve yıl koyu (bold) biçimde yazılır.
Tezin içinde var olan başlıkların sayfa numaraları ile bir bütün olarak verildiği kısımdır. Sayfa düzeni ve metin özellikleri tez şablonunda gösterildiği gibi hazırlanır.
Özet, tezin kısaltılmış şeklidir; konu hakkında kısa bilginin verildiği, problemin tanımının yapıldığı, amaç, yöntem, bulgu ve sonuçların kısaca ifade edildiği paragraflardan oluşur. Özetlerde, kelime sayısı 200-250 arasındadır. Özetlerde kaynak verilmez. Özet denklem, tablo ve şekil içermez. Özette yaygın olarak kullanılan kısaltmalar (pH, DNA vb.) dışında kısaltma kullanılmaz.
Yenilik Beyanı, doktora tezlerinde gerekli olup titizlikle yazılması gereken kısımdır. Yenilik Beyanı’nda tez çalışmasında incelenen sorunun mevcut durumu özet olarak ortaya konur. Tezde sorunun nasıl çözüldüğü ve sorunun çözümü ile bilim ve teknolojiye yapılan katkılar, getirilen yenilikler açık ve özlü bir şekilde, gerekirse maddeler halinde yazılır. Yenilik Beyanı, bir sayfayı geçmeyecek şekilde düzenlenir.
Tez içerisindeki sembol ve kısaltmalar, ayrı sayfalarda tez şablonunda gösterildiği gibi liste halinde verilir. Sembol ve indisler ile kısaltmalar, alfabetik sırada listelenirler. Semboller listesinde, sembollerin anlamlarının yanı sıra SI birimleri de verilir. Her sembol, metinde ilk geçtiği yerde tanımlanır. Tez metni içinde çok sık kullanılan ve birden fazla sözcükten oluşan terimler için baş harfleri kullanılarak kısaltma yapılabilir. İleride kısaltması kullanılacak olan terimler, metinde ilk geçtiği yerde açık olarak yazılır ve hemen yanına, parantez içerisinde, kısaltması yazılır. Daha sonra kısaltılmış hali kullanılır.
Tez içerisindeki şekil ve tablolar, ayrı sayfalarda olmak şartıyla liste halinde verilir. Şekil ve tablo listeleri tez şablonuna uygun olarak hazırlanmalıdır.
Tez metni olarak adlandırılan kısım, temel olarak dört ana bölümden oluşur. Ana bölümler, tezin kendi düzeni içinde alt bölümler içerebilirler. Birinci dereceden başlıklar okuma yönünde, sağ sayfadan başlamalı, büyük ve koyu harflerle yazılmalıdır. (Örnek: 1. GİRİŞ). İkinci dereceden başlıklar koyu ve başlığı oluşturan kelimelerin ilk harfleri büyük yazılır. (Örnek: 1.1. Karakterizasyon Çalışması). Üçüncü ve dördüncü dereceden başlıklar koyu ve sadece ilk harfi büyük yazılır. (Örnek: 1.1.1. Amonyak analizi, 1.1.1.1. Ağır metaller). Beşinci ve daha alt dereceden başlıklar numaralanmaz, içindekiler listesinde yer almaz.
Bu bölümde ilk olarak tez çalışmasına olan gereksinim, nedenleri ile ortaya konarak problemin tanımı yapılır ve çalışmanın amacı net bir şekilde belirtilir. Tez konusuyla ilgili genel bilgilerin, yerli ve yabancı literatür taramasının sunulduğu bu bölümde, ele alınan sorunun genel yapısı ve çözümü için yaklaşımlar kapsamlı olarak sunulur.
Bu bölümde tez çalışmaları, kullanılan materyal ve yöntemi açıkça ifade eden bir düzen içinde sunulur. Tezin bu bölümü rahatça anlaşılabilecek şekilde kurgulanır. Yapılan çalışmalar, amaca ulaşan adımlara benzer sıra ile sunulur. Gerektiği yer ve durumda şematik gösterim kullanılabilir. Tezin okuyucusu bulgular ve tartışma bölümüne geçmeden önce araştırma araçlarını ve yöntemini net bir şekilde görebilmelidir.
Bu bölümde, elde edilen sonuçlar, çalışma probleminin tanımı ve amacı çerçevesinde irdelenir. Literatür taramasında anılan yurt içi ve yurt dışı benzer çalışmaların sonuçlarıyla karşılaştırılır.
Bu bölümde ele alınmış olan problemin çözümüne dair tezin getirdiği yenilikler ifade edilir. Tezden elde edilen sonuçların kullanılması veya tezin değerlendirilmesi ile ilgili önerilerde bulunulabilir.
Tez metni için sayfa sınırlaması yoktur. Tez metninde, her sayfanın alt, üst, sağ ve sol kenarından 3 cm boşluk bırakılmalıdır. Dipnotlar var ise, bu sınırlar içinde kalmalıdır. Tez metninde kelime kesmesi yapılabilir; metin iki yana hizalanmalıdır.
Tezler, bilgisayar ortamında hazırlanmalıdır. Çıktılar, lazer yazıcılardan alınmalıdır. Tezde elle ya da daktilo ile yapılmış düzeltmeler, silintiler, kazıntılar bulunmamalıdır. Tezde geçen tablolar, şekiller ve formüller bilgisayar ortamında oluşturulması uygundur. Bilgisayar ortamında oluşturulması mümkün olmayan şekiller, teknik resim ilkelerine göre çizilir, yazı ve semboller, şablonla yazılır. Bu tür şekillerde elle düzeltme yapılmamalıdır.
Düz yazılarda 12 punto Times New Roman karakteri kullanılır. Metin dik ve normal harflerle yazılır. Alt ve üst indislerin yazımında düz yazı büyüklüğünden 2 punto daha küçük bir karakter kullanılır. Koyu (bold) harfler genellikle başlıklarda kullanılır. Ancak bazı kelime veya cümlelerin üzerine dikkat çekilmek isteniyorsa bunlar koyu ve/veya eğik yazılabilir. Düz Metinler, 1.5 satır aralığında yazılır. Tüm başlıklar sola dayalı olarak yazılır. Başlıklarla metin arasında boşluk bırakılmaz. Sadece başlıklardan önce ve sonra 12 nk aralık bırakılır. Paragraflar, “iki yana yaslanmış” olarak ayarlanmalıdır. Paragraflardan önce ve sonra 6 nk aralık bırakılır. Paragraflar arasına boş satır konmaz. Hiçbir başlık, sayfanın son satırı olarak yazılmaz. En azından 2 satır daha sığdırılamıyor ise, başlık daha sonraki sayfada yer alır. Metin sayfalarının genel düzeni tez şablonunda gösterilmiştir.
Tez metni içinde sunulan şekil ve tablolar, sayfa düzeni esaslarına uymak şartı ile metinde ilk söz edildikleri yerden sonra olmak üzere, mümkün olduğu kadar yakına yerleştirilir. Birden fazla tablo veya şekil aynı sayfaya yerleştirilebilir. Ancak iki sayfadan daha fazla sürekli şekil veya tablo verilmez. Bu tür şekiller veya tablolar gerektiğinde eklerde verilebilir. Tablo ve şekiller ilk rakam bölüm numarası, ikinci rakam tablonun veya şeklin bölüm içindeki sıra numarası olmak üzere, “Tablo 1.2”, “Şekil 1.l” şeklinde; eklerde ise “EK 2-Tablo 1”, “EK 1-Şekil 3” biçiminde sıra ile numaralandırılır. Tezde verilen grafik ve resimler de şekil kabul edilerek numaralandırılır.
Her şeklin numarası ve açıklaması, şeklin altına; her tablonun numarası ve açıklaması ise tablonun üstüne yazılır. Şekil ve Tablo kelimelerinin baş harfleri büyük ve koyu (Şekil 3.2, Tablo 1.2 gibi), başlığı ise normal şekilde yazılır. İki sayfaya yerleştirilen tablo ve şekillerin ikinci sayfalarında tablo ve şekil numaralarından sonra “devam” ibaresi yazılmalıdır. Tablo ve şekillerde gerekli açıklamalar dipnot olarak, tabloda veya şekil üzerinde gerekli yerlere (*) veya (**) veya (1) veya (2) gibi işaretleme yaparak tablo ve şekilden hiçbir şekilde ayrılmayacak şekilde yerleştirilir. Bu açıklamalar, tablo bitimine, alt çizginin altına gelecek şekilde yapılır. Bir satırdan daha fazla olan açıklamalar, birinci satır başı hizası korunarak yazılmalıdır. Şekillerdeki açıklamalar şekil başlığının yanına yerleştirilir.
Denklemler, metin içinde tezdeki anlatıma uygun olarak yerleştirilir. Metindeki anlatımdan denklemlere geçiş, mantıksal bütünlüğü bozmayacak ve imla kılavuzu kurallarına uyacak şekilde yapılır. Kullanılan semboller, ilk geçtikleri yerlerde denklemlerin altında, tanımlanır (Örneğin: h:ısı transfer katsayısı; Ea :aktivasyon enerjisi). Denklemler, 12 punto Times New Roman ile yazılır. Denklemler, metinle aralarında üstte ve altta 12’şer nk’lık aralık kalacak şekilde yerleştirilirler.
Denklemlerin numaralanması, ilgili bölüm içinde sıra ile yapılır. Numaralandırma ilk rakam bölüm numarasını, ikinci rakam denklemin o bölüm içerisindeki sıra numarasını gösterecek şekilde, parantez içinde (1.1), (1.2), (2.1), (2.2) şeklinde yapılır. Gerekiyorsa aynı denklemin alt ifadeleri (1.la), (1.lb) şeklinde numaralandırılabilir. Denklem numaraları, denklem bitimine ve ilgili satırın en sağına yazılır.
Kaynakları metin içerisinde göstermede, genel olarak, iki farklı yaklaşım kullanılır: numara ile kaynak gösterimi, yazar soyadına göre kaynak gösterimi. Kaynak gösteriminde bu yaklaşımlardan biri seçilir ve tez boyunca aynı yaklaşıma sadık kalınır.
Numara ile kaynak gösteriminde kaynaklar, metin içinde geçtikleri sıraya göre köşeli parantez [ ] içinde numaralandırılır. Daha önce numara verilen kaynağa tekrar atıfta bulunmak istenirse önceki numarası kullanılır. Kaynaklar, kaynaklar kısmında 1. kaynaktan başlayarak numara sırasına göre sıralanır. Aynı isimli birden fazla cildi olan kaynakların, kullanılan her bir cildine ayrı kaynak numarası verilmelidir.
Kaynaklar; metin içerisinde aşağıdaki şekillerde numaralandırılır:
Yazar soyadına göre kaynak gösteriminde kaynaklar, metin içinde yazar soyadı ve tarih belirtilerek verilir. Kaynaklar, kaynaklar kısmında yazar soyadına göre alfabetik olarak sıralanır. Metin içinde kaynak, cümlenin neresinde verilirse verilsin tek yazarlı ise (Acar, 1989) şeklinde gösterilir. Kaynak birden fazla yazara ait olduğunda; yazar sayısı iki ise, yazar soyadları (Taymaz ve Price, 1992) şeklinde, yazar sayısı ikiden fazla ise ilk yazarın soyadı ve arkadaşları, (Taymaz ve ark., 1991) şeklinde yazılır. Aynı yazara ait ve aynı yıl içinde yayınlanmış yayınlar; (Kutlu, 1994a), (Kutlu, 1994b) şeklinde yazılırlar. Elektronik kaynaklar, aynı şekilde yazar ve yıl belirtilerek gösterilir. Eğer tezin herhangi bir sayfasında, daha önceki sayfalarda yer alan, tablo, şekil veya bölüme atıfta bulunulmak isteniyorsa parantez içinde ve bakınız anlamına gelen (bkz:…) kısaltması kullanılabilir.
Kaynaklar tez içinde numara veya yazar adına göre gösterilse de, gösterilme biçimi aşağıdaki gibidir. Tek fark, sıralamadadır. Numaralama yaklaşımıyla gösterilen kaynaklar numara sırasıyla, yazar adı yaklaşımıyla gösterilen kaynaklar yazar soyadlarının alfabetik sırasıyla gösterilirler.
Kaynakların yazımı aşağıdaki kalıplara uygun olmalıdır:
Kaynak yazımıyla ilgili çeşitli örnekler tez şablonunda gösterilmiştir.
Ana bölüm içerisinde yer almaları halinde konuyu dağıtıcı ve sürekliliği engelleyici nitelikteki, dip not olarak verilemeyecek kadar uzun olan ve konunun daha iyi anlaşılmasına katkı sağlayacak açıklamalar bu bölümde verilir. EKLER yazılı tek bir sayfa ile tezin diğer kısımlarından ayrılır. Ekler bu sayfadan sonraya yerleştirilir. Ekler bölümünde, farklı konular için ayrı kısımlar düzenlenir. Her bir kısım, tez metni içerisindeki sunuş sırasına göre alfabetik ve/veya nümerik olarak bir sembolle numaralanır (Ek 1, EK A-1, EK 2-2 gibi), içeriğe uygun bir konu başlığı taşır ve yeni bir sayfadan başlar. Sayfa numaraları, önceki bölümlerin sayfa numaralarını takip etmelidir. Çalışma ile ilgili olup boyutları, nitelikleri veya içerikleri itibarıyla tez içine yerleştirilemeyen malzemeler (disket, CD, harita vb.), tezden ayrı olarak, bu bölümde isimlendirilmek kaydıyla, ayrı bir kapak veya zarf içinde metin içindeki atıf sırasına uygun olarak verilir.
Özgeçmiş formatı Tez Şablonunda gösterilmektedir.
Tez savunması başarılı bulunan öğrenci en geç bir ay içinde aşağıdaki belgeleri teslim etmelidir: